Τσάρλι Τσάπλιν, ο τεράστιος της έβδομης τέχνης

Ο Τσαρλς  Σπένσερ “Τσάρλι” Τσάπλιν , γνωστός μας και ως “Σαρλό”, γεννήθηκε στο Λονδίνο στις  16 Απριλίου 1889. Οι γονείς του, Τσαρλς Τσάπλιν και Χάνα Χάριετ Πέντλιγκχαμ Χιλ, ήταν καλλιτέχνες του μιούζικ χολ. Ο πατέρας του ήταν αλκοολικός και ένα χρόνο μετά τη γέννηση του Τσάρλι εγκατέλειψε τη γυναίκα του και τα δυο του παιδιά. Η μητέρα του Τσάρλι γρήγορα εμφάνισε προβλήματα υγείας κι έτσι άφησε πίσω της τη καλλιτεχνική της ζωή και έγινε ράφτρα. Δυστυχώς η οικονομική ανέχεια την οδήγησε το 1895 σε άσυλο φτωχών και τα δύο παιδιά της μεταφέρθηκαν σε ένα σχολείο για ορφανά από το οποίο είχαν τις χειρότερες αναμνήσεις. Τρία χρόνια αργότερα η μητέρα του Τσάρλι κλείστηκε σε ψυχιατρικό άσυλο λόγω μιας ψύχωσης που προκλήθηκε από τη σύφιλη και τον υποσιτισμό. Έτσι την επιμέλεια των παιδιών ανέλαβε  ο πατέρας τους με δικαστική απόφαση, Η ζωή όμως του Τσαρλς και του Σίντνεϊ δεν άλλαξε ουσιαστικά αφού ο πατέρας τους συνέχιζε να πίνει και οι δύο τους μεγάλωναν με την ερωμένη του πατέρα τους που ήταν επίσης αλκοολική. Αργότερα έζησαν ξανά για ένα διάστημα με τη μητέρα τους, που βγήκε προσωρινά από το άσυλο, ενώ ο Τσαρλς Τσάπλιν , ο πατέρας τους πέθανε σε ηλικία 37 ετών από το αλκοόλ και διάφορες ασθένειες. Τον Μάιο του 1903 η η μητέρα, ξαναμπήκε στο άσυλο και ο μικρός Τσάρλι εγκαταστάθηκε με τον αδερφό του σε ένα διαμέρισμα μόνοι τους προσπαθώντας να επιβιώσουν.

Μια μέρα, μετά το σχολείο, έφτασα σπίτι αλλά δε βρήκα κανέναν. Περίμενα μέχρι πολύ μετά την ώρα του μεσημεριανού, οπότε άρχισα ν’ ανησυχώ. Ίσως να με είχαν εγκαταλείψει. Καθώς το απόγευμα περνούσε και χανόταν, άρχισαν να μου λείπουν. Το δωμάτιο έδειχνε τόσο ανυπόφορο, τόσο άδειο, που με τρόμαζε. Άρχισα να πεινάω. Κοίταξα το κελάρι αλλά δε βρήκα τίποτα. Δε μπορούσα να αντέξω άλλο αυτή την αίσθηση του κενού, κι έτσι, βγήκα έξω, και πέρασα το απόγευμα τριγυρίζοντας στα παζάρια που υπήρχαν ολόγυρα. Περιπλανήθηκα κοιτάζοντας πεινασμένα στα παράθυρα των μαγειρείων, τα προκλητικά, αχνιστά ψητά κοψίδια από χοιρινό και βοδινό, και τις χρυσοκίτρινες τηγανιτές πατάτες πνιγμένες στη σάλτσα. Από εκεί εμπνεύστηκα τον πεινασμένο αλήτη που ενσάρκωσα στις ταινίες μου.

Ο Τσάρλι Τσάπλιν βγήκε για πρώτη φορά στη σκηνή στην ηλικία των πέντε ετών, όταν ακόμα η μητέρα του δεν είχε εγκαταλείψει την καριέρα της, για να την αντικαταστήσει ένα βράδυ που ήταν άρρωστη, εκτελώντας με κωμικό τρόπο ένα τραγούδι-σουξέ μέσα σε καταιγισμό χειροκροτημάτων. Αργότερα, με μεσολάβηση του πατέρα του, έγινε μέλος του παιδικού θιάσου “Οι οκτώ λεβέντες του Λανκασάιρ” με μισθό μισή κορώνα την εβδομάδα.  Το Σεπτέμβριο του 1905 ο θίασος έφυγε για τουρνέ στις Η.Π.Α. χωρίς όμως τον Τσάρλι. Τον Ιούλιο του 1906 ο Σίντνεϊ προσλήφθηκε από έναν θιασάρχη του μιούζικ χολ, και ο Τσάρλι στο θίασο Casey’s Court Circus. Δύο χρόνια αργότερα ο Τσάρλι προσλήφθηκε και αυτός στο θίασο όπου έπαιζε ο αδερφός του και έκανε τον μεθύστακα σε μια παράσταση παντομίμας, στο Mumming Birds. To φθινόπωρο του 1910 ο Τσάρλι ταξίδεψε με τον θίασο στην Αμερική, στα τέλη της επόμενης χρονιάς επέστρεψε στην Αγγλία και αφού μετέφερε την μητέρα του σε καλύτερο ίδρυμα, ξαναέφυγε με τον ίδιο θίασο για την Αμερική, όπου παρέμεινε πολλά χρόνια.

Στην Αμερική το 1915 ο Τσάρλι Τσάπλιν υπέγραψε συμβόλαιο με την εταιρία Εσανέι με μισθό 1.250 δολάρια την εβδομάδα, Στην εταιρία αυτή γύρισε 15 ταινίες μεταξύ των οποίων Ο αλήτης, με την οποία καθιέρωσε τη φιγούρα του περιπλανώμενου ανέργου. Το Φεβρουάριο του 1916 ο Τσάρλι Τσάπλιν υπέγραψε συμβόλαιο με την εταιρία Μιούτσουαλ για 12 ταινίες με αμοιβή 10.000 την εβδομάδα και πριμ 150.000 δολάρια. Στην Μιούτσουαλ, όπου παρέμεινε μέχρι το καλοκαίρι του 1917, γύρισε μεταξύ άλλων τις ταινίες Ο μετανάστηςΟ ενεχυροδανειστήςΟ τυχοδιώκτηςΤο πατινάζΗ θεραπείαΉσυχος δρόμος κ.ά. Στις ταινίες αυτές, που τις χαρακτηρίζουν οι τρελές καταδιώξεις μέσα σε περιορισμένο χώρο, τελειοποιεί την τεχνική της παντομίμας, τις χορευτικές του ικανότητες και τα κωμικά του τεχνάσματα. Κυρίως όμως οι ταινίες του δεν περιορίζονται πλέον στο κωμικό στοιχείο, αλλά επιπλέον σχολιάζουν διάφορα κοινωνικά προβλήματα, όπως π.χ. Ο Μετανάστης στην οποία ο Τσάπλιν έθιξε το θέμα των μεταναστών που ταξίδευαν κάτω από άθλιες συνθήκες. Τον Ιούνιο του 1917 ο Τσάπλιν υπέγραψε με τη Φερστ Νάσιοναλ συμβόλαιο 1.000.000 δολαρίων. Η συνεργασία με αυτή την εταιρία ξεκίνησε με την ταινία Σκυλίσια ζωή και ακολούθησαν Ο Σαρλό στρατιώτης, η Μέρα πληρωμής και ο Προσκυνητής.

Το 1920 ο Τσάπλιν ολοκλήρωσε το Χαμίνι, την πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του, που στοίχισε 300.000 δολάρια και παρότι δεν προσέλκυσε το ενδιαφέρον των διανομέων στην Αμερική, είχε μεγάλη επιτυχία σε ολόκληρο τον κόσμο. Στην ταινία, που συνδυάζει τη σάτιρα με το τραγικό στοιχείο, είναι έντονες οι μνήμες από τη δύσκολη παιδική ηλικία του Τσάπλιν.  Το 1925 γύρισε τον Χρυσοθήρα, ταινία που συγκαταλέγεται στις καλύτερες ταινίες όλων των εποχών. Τρία χρόνια αργότερα ακολούθησε το Τσίρκο, στο οποίο ο ήρωας αποτυγχάνει ως επαγγελματίας κλόουν μπροστά στους θεατές, αλλά προκαλεί το γέλιο ως Σαρλό, στην καθημερινή του ζωή. Το Τσίρκο συνέπεσε με την προβολή της πρώτης ταινίας με ήχο (Τραγουδιστής της τζαζ) και ο Τσάπλιν, αν και είχε δηλώσει ότι σιχαίνεται τις ομιλούσες ταινίες καθώς “εξαφανίζουν την μεγάλη ομορφιά της σιωπής“, την επένδυσε μουσικά και μάλιστα συνέθεσε ο ίδιος την μουσική. Στην επόμενη ταινία του έκανε επιλεκτική χρήση των ήχων η οποία ήταν “Τα φώτα της πόλης” το 1931. Το 1936 γύρισε τους Μοντέρνους καιρούς, την ταινία στην οποία εμφανίστηκε για τελευταία φορά ως Σαρλό με συμπρωταγωνίστρια την Πολέτ Γκοντάρ.

Και ερχόμαστε στο 1940. Η πρώτη μη βωβή ταινία του Τσάρλι Τσάπλιν “Ο μεγάλος δικτάττωρ” . Ίσως μία από τις μεγαλύτερες ταινίες όλων των εποχών. Εδώ ο Τσάπλιν έπαιξε μια καρικατούρα του Αδόλφου Χίτλερ, τον Άντενοϊντ Χίνκελ δικτάτορα της Τομανίας. Στην ταινία επίσης συμμετείχε και ο Τζακ Όουκι στο ρόλο του Μπενζίνο Ναπαλόνι (Benzino Napaloni), δικτάτορα της Βακτηρίας, σατιρίζοντας τον Ιταλό δικτάτορα Μπενίτο Μουσολίνι. Η ταινία απέφερε συνολικά πάνω από 5 εκατομμύρια δολάρια κερδίζοντας πέντε βραβεία Όσκαρ.   Αν και ο Χίτλερ δεν τον συμπαθούσε καθόλου, γνώριζε πολύ καλά ότι ήταν αγαπητός στον κόσμο. Αυτή ήταν και η αιτία που άφησε το ίδιο μουστάκι. Θεωρούσε ότι θα τον έκανε τόσο αγαπητό στον κόσμο, όσο ήταν ο Τσάρλι Τσάπλιν.

Το 1947 ο Τσάρλι Τσάπλιν γύρισε την ταινία Ο Κύριος Βερντού. Αν και την υπόθεση της ταινίας ο Τσάπλιν την εμπνεύστηκε από τον Λαντρί, έναν Γάλλο δολοφόνο πλούσιων κυριών, ήταν φανερό ότι η ταινία στόχευε σε αρνητικές πλευρές της αμερικανικής κοινωνίας. Ιδιοκτήτες κινηματογραφικών αιθουσών δέχτηκαν πιέσεις για να μην προβάλλουν την ταινία η οποία τελικά είχε παταγώδη εμπορική αποτυχία. Αντίθετα, η ταινία Τα Φώτα της ράμπας, μια ταινία πάνω στα γηρατειά και τον θάνατο, που ολοκληρώθηκε πέντε χρόνια αργότερα, είχε μεγάλη εμπορική επιτυχία, εκτός όμως Αμερικής, όπου και πάλι πολλοί αιθουσάρχες δεν πρόβαλλαν την ταινία. Το έντονο αρνητικό κλίμα έφερε την άρση της βίζας του από το αμερικανικό Υπουργείο Δικαιοσύνης, και ο Τσάπλιν με την τέταρτη σύζυγό του, Όνα, εγκαταστάθηκε μόνιμα στην Ευρώπη και συγκεκριμένα στην Ελβετία. Μέχρι το θάνατό του το 1977 γύρισε άλλες δύο ταινίες: την αντιμακαρθική σάτιρα Ένας βασιλιάς στη Νέα Υόρκη (1957) και δέκα χρόνια αργότερα την Κόμισσα του Χονγκ Κονγκ με τη Σοφία Λόρεν και τον Μάρλον Μπράντο.

Ο Τσάρλι Τσάπλιν παντρεύτηκε συνολικά τέσσερις φορές και απέκτησε έντεκα παιδιά, ένα από τον πρώτο γάμο, που πέθανε λίγες μέρες μετά τη γέννα, δύο από το δεύτερο και οκτώ από τον τέταρτο, με την Όνα, κόρη του Ευγένιου Ο’Νηλ. Αυτός ο γάμος κράτησε τριάντα τέσσερα χρόνια, μέχρι το θάνατό του Τσάπλιν. Καθώς ο Τσάπλιν με πολλές από τις ταινίες του έθιγε αρνητικές πλευρές της αμερικανικής κοινωνίας, διάφορες κοινωνικές ομάδες θεωρούσαν ότι θίγονται από το έργο του. Έτσι, όταν μια πρώην ερωμένη του ηθοποιού, η Τζόαν Μπάρι, εισέβαλε με ένα όπλο στο σπίτι του απειλώντας να τον σκοτώσει και στη συνέχεια να αυτοκτονήσει και έπειτα ζήτησε να αναγνωριστεί δικαστικά ότι πατέρας του παιδιού που επρόκειτο να γεννήσει ήταν ο Τσάπλιν, πουριτανικές οργανώσεις γυναικών, σύνδεσμοι παλαιών στρατιωτών καθώς και το ίδιο το FBI την υποστήριξαν. Τελικά το δικαστήριο δικαίωσε την Μπάρι, μολονότι το τεστ αίματος που έγινε για να αποδειχθεί αν ο Τσάπλιν ήταν ο πατέρας ήταν αρνητικό.

πηγές: https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A4%CF%83%CE%AC%CF%81%CE%BB%CE%B9_%CE%A4%CF%83%CE%AC%CF%80%CE%BB%CE%B9%CE%BD,

https://www.lifo.gr/articles/cinema_articles/188873/i-polytaraxi-zoi-toy-tsarli-tsaplin-toy-pio-agapimenoy-kai-amfilegomenoy-komikoy-toy-sinema

Leave a comment